TRAFO YAĞ NUMUNESİ NASIL ALINIR ¿

Yağ örneği alırken önemsiz gibi görülen küçük bir hata ölçümlerde büyük bir hataya sebep olabilir. Ölçüm sonuçlarının, limitlerin dışında çıkmasında en etkili olan faktörlerden biri numune alımında yapılan küçük kişisel ve özensiz hatalardır. Yağ örneği almaya yardımcı kurallar genel olarak aşağıda verilmiştir. IEC-60567 ve IEC-60475 Standartlarında numune alma yöntemleri detaylı olarak anlatılmıştır.

ÖN HAZIRLIK

1. Yağ örneği alınmadan mutlaka trafo enerjisi kesilmelidir. Örnek alacak kişinin; yetkinlik belgesi olmalıdır, yalıtım yağının kirlenmeye karşı çok hassas bir element olduğunu bilmesi gerekir.
2. kullanılacak malzeme; temiz, kuru ve standartlara uygun olmalı yalnızca yalıtım yağı için ayrılmalıdır. Örneğin birkaç ppm düzeyindeki motor yağı bile, şişedeki yağın güç faktörünü tamamen bozmaya yetecektir.
3. Numune kabı; renkli(dışı) cam, paslanmaz çelik veya alüminyum şişelerdir. Eğer gaz analizi, su miktarı ve delinme gerilimi testleri yapılacaksa kesinlikle plastik kaplar kullanılmaz.
4. Eğer renksiz cam şişeler kullanılırsa, dolumdan hemen sonra ışık geçirmeyen bir örtüyle üzeri örtülüp sağlam bir kutuya yerleştirilir. Yalıtım yağı, ultraviole ışınlarına karşı çok duyarlıdır ve 5 dk. ‘dan fazla güneş ışığında bekletilmesi sakıncalıdır. Eğer uzun süre bekletilirse özellikleri bozulur, renk koyulaşır, güç faktörü yükselir ve iç yüzey gerilimi düşer.
5. Kötü hava koşullarında zorunlu olmadıkça yağ örneği alınmaz.
6. Yağ alımı; yağın alınması işlemi ön boşatma yapıldıktan sonra en az 1 litre kadar yağ örneği alınmalıdır.
7. Yağ testleri için alt vanadan, yağda çözünmüş gaz analizleri için üst vanadan ve serbest gaz analizi için bukolz rölesinden örnek alınması daha uygun olur.
8. Atık yağların çevreyi ve toprağı kirletmesini önlemek için atık yağ kabı kullanılmalıdır. Biriken atık yağlar, daha sonra gerekli işlemler yapılana kadar bir depoda saklanır.

YAĞ ÖRNEĞİ ALMA

1. Yağdaki gaz analizi, özel şırıngalarla ve havayla temas ettirmeden numune alınmalıdır. Önce şişeye sonra şişeden şırıngaya kesinlikle yağ numunesi alınmaz.
2. boşaltma vanası ve numune alma aparatları temizlenir. Gerekiyorsa vanaya uygun bir adaptör takılır.
3. Küçük trafolardan 1 – 2 litre ve büyük trafolardan 2 – 3 litre yağ akıtılarak, borularda biriken durgun yağ atık kabına boşaltılır. Bu işlem çok önemlidir. Eğer durgun yağ dışarı atılmazsa, test sonuçları trafo veya depodaki gerçek yağı temsil etmez.
4. Örnek alma şişesine bir miktar yağ dökülür ve kapağı kapatılır. Şişe çalkalanıp atık yağ toplama kabına boşaltılır.
5. Şişe tamamen dolduktan sonra, yağın taşarak biraz akmasına izin verilir. Sonra vana kapatılır ve hortum çıkarılır. Şişe hafifçe eğilerek genleşme payı kalacak şekilde bir parmak yağ dökülür. Eğer boşluk bırakılmazsa, sıcaklığın etkisiyle yağ genleşerek cam şişeyi kırabilir.    
6. Örnek alma işlemleri bittikten sonra, hava girmeyecek şekilde şişenin kapağı sıkıca kapatılır ve çevresi temizlenir. Şişelerin üstüne bilgi etiketleri yapıştırılır. Renksiz cam şişe varsa, üzeri ışık geçirmeyen bir örtü ile kapatılır.
7. Taşıma sırasında dış etkilerden korumak için, şişe ve şırıngalar sağlam bir kutuya yerleştirilir.